Poznaj Grzędę
Wyniki wyszukiwania
65 éléments trouvés pour « »
- Mogiła pomordowanych mieszkańców Pot | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Zielona Fot: Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0 Mogiła pomordowanych mieszkańców Poturzyna w 1944. W centrum Poturzyna przy drodze do Witkowa znajduje się zbiorowa mogiła pomordowanych mieszkańców Poturzyna i innych miejscowości. Zbrodnia miała miejsce 1 kwietnia 1944 roku. Tego dnia żołnierze z 14. Dywizji Grenadierów SS wraz z pododdziałem Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) dokonali masakry na 162 Polakach. Wśród zamordowanych ofiar oprócz mieszkańców Poturzyna znajdowały osoby z terenu gminy Dołhobyczów i Kryłów, które schroniły się w Poturzynie. Przypisy: ● S. Jastrzębski, Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich na Polakach na Lubelszczyźnie w latach 1939-1947, Wrocław 2007, s. 187.
- Skansen Aktywny Stowarzyszenia Moje N | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Zielona Skansen Aktywny Stowarzyszenia Moje Nowosiółki. Skansen powstał w 2019 roku z inicjatywy Sołtysa Daniela Pawłowskiego, który pasjonując się historią i kulturą regionu Grzędy Sokalskiej, Gminy Telatyn oraz okolic Roztocza, postanowił poszerzyć własne zbiory przedmiotów gospodarstwa domowego używanego od początku XX wieku na wsi. Dzięki wielu ofiarodawcom eksponatów historycznych, obecnie w skansenie można zobaczyć jak wyglądała praca w kuźni, gdyż w zbiorach Skansenu, jest duża kolekcja oryginalnych narzędzi do rozgrzewania i kucia metalu. W zasobie znajdują się także: szeroka kolekcja przedmiotów kuchennych w tym, maselniczek, wirówek, wag, cukiernic oraz innych przedmiotów kuchennych, których nie sposób wymienić z uwagi na obszerną ilość. Skansen prezentuje kulturową różnorodność okolic Nowosiółek, dzięki połączeniu bogatej kolekcji eksponatów z troską o niematerialne dziedzictwo regionu. W sposób kompleksowy gromadzi przedmioty związane z dawnym życiem wsi, dworów ale też utrwala wiedzę na temat zwyczajów, obrzędów, tradycji i codziennej pracy ludzi minionej epoki. W skansenie istnieje także, dział wojskowy z kolekcją mundurów, rogatywek, łusek po pociskach, skrzyń po amunicji. Najobszerniejszą kolekcję stanowią czarno-białe zdjęcia obiektów historycznych oraz mieszkańców Nowosiółek, która liczy ponad 300 sztuk.
- Skansen Aktywny w Nowosiółkach
Skansen Aktywny Gospodarstwo Etnograficzne Musée en plein air ACTIF à SOŁTYS à NOWOSIÓŁKI L'histoire dans les objets S'il est possible de créer une collection d'expériences mutuelles acquises au fil des ans, de la culture, des coutumes, des outils agricoles, des photos, des objets historiques qui ont été rassemblés en un seul endroit, c'est le Musée en plein air du village de Nowosiółki et le Musée ethnographique Ferme à Wasylów. Le musée en plein air a été créé à l'initiative de Sołtys Daniel Pawłowski, qui, passionné par l'histoire et la culture de la région de Grzęda Sokalska et des environs de Roztocze, a décidé d'élargir sa propre collection d'articles ménagers utilisés depuis le début du 20e siècle à la campagne. Grâce à de nombreux donateurs d'expositions historiques, vous pouvez maintenant voir à quoi ressemblait le travail dans la forge dans le musée en plein air, car dans la collection du musée, il existe une grande collection d'outils originaux pour chauffer et forger le métal. La ressource comprend également une large collection d'articles de cuisine, y compris des beurriers, des centrifugeuses, des balances, des sucriers et d'autres qui ne peuvent pas être remplacés en raison de leur grande quantité. Le musée en plein air présente la diversité culturelle de la région de Nowosiółki, grâce à la combinaison d'une riche collection d'expositions avec le souci du patrimoine immatériel de la région. Il rassemble de manière exhaustive des objets liés à l'ancienne vie des villages et des manoirs, mais consolide également les connaissances sur les coutumes, les rituels, les traditions et le travail quotidien des gens de l'époque passée. Il y a aussi un département militaire dans le musée en plein air avec une collection d'uniformes, de cornes, d'obus de balles et de boîtes de munitions. La collection la plus complète est constituée de photos en noir et blanc d'objets historiques et d'habitants de Nowosiółki, qui se compose de plus de 300 pièces. Ateliers historiques et militaires Les ateliers sont préparés pour les amateurs d'uniformes militaires, d'anciennes armes militaires et de l'histoire des batailles les plus importantes de la région orientale de Lublin. Les ateliers sont préparés pour les enfants dans une version de démonstration des expositions du musée en plein air, avec un aperçu de celles-ci et la possibilité d'essayer un uniforme et un casque, ainsi que pour les adultes avec une description détaillée des héros de Nowosiółki . Inscription scolaire aux ateliers - téléphone 887-659-672 Ateliers culinaires - les saveurs oubliées de Grzęda Sokalska Ateliers menés par des animateurs qui présentent la production de plats liés à l'ancienne cuisine des terres de Grzęda Sokalska, y compris les pains plats - cuits dans un four préparé. Les participants à l'atelier peuvent préparer leurs propres plats à partir des produits de la ferme où opère le musée en plein air, selon une recette traditionnelle. Avec nous, vous pourrez découvrir les méthodes originales de marinage du chou pour un bigos savoureux plus tard, ou une collation parfaite pour la table à tout moment de l'année. Au cours des ateliers, vous apprendrez des faits intéressants sur les astuces, les histoires et les ustensiles de cuisine de nos mères et grands-mères. En plus des délices traditionnels, nous préparons et cuisons également avec nous la crêpe Sołtys dans un four à pain fonctionnel (modèle italien), sur une pâte épaisse, saupoudrée de sel ou avec l'ajout de sauce et de légumes. Nous pouvons préparer des galettes d'oignons. Grâce à la conception du four, le gâteau est cuit en un rien de temps, vous n'aurez donc pas à attendre qu'il soit dégusté ! Et à quoi les Slaves ressemblent-ils le mieux? Lors de la fabrication du beurre. Sans aucun doute, beaucoup de plaisir sera de pétrir le beurre dans l'ancienne version du beurrier, ainsi que dans la plus jeune, de la République populaire de Pologne. Nous garantissons que le beurre fabriqué par vous-même à partir de crème aura un goût incroyable. Quoi, pouvez-vous être convaincu? Ateliers d'artisanat Nous prévenons le plaisir non seulement pour les femmes et les filles. Avec Sylwia Pawłowska, vous pouvez apprendre à fabriquer et à décorer des palmiers de Pâques, ou apprendre différents types de fabrication d'œufs de Pâques (grattés, peints, batik et plaqués, ou décorés avec la technique de serviettage (types adaptés à l'âge et aux capacités des personnes à Pendant la période de Noël, nous vous conseillons de fabriquer d'anciennes décorations de Noël (pour les conversations et les chants de Noël polonais). Nous vous invitons également aux ateliers d'apprentissage d'autres décorations associées à la culture de Lublin ! Forge C'est l'une des professions très liées à l'agriculture. Dans nos ateliers, vous apprendrez ce qu'il y avait dans la forge, où travaillait le forgeron, quels outils il utilisait et ce qu'il fabriquait. La plupart de ces outils seront présentés lors du travail du forgeron. L'histoire du forgeron Stanisław sera également racontée. Musée en plein air ACTIF à SOŁTYS à NOWOSIÓŁKI Wasylów - un village riche en tradition ! Wasylów est un village adjacent à Nowosiółki, situé sur Grzędzie Sokalska, où se trouve une ferme ethnographique des années 40 du XXe siècle. La ferme comprend un bâtiment résidentiel en bois de chêne qui appartenait autrefois à Maria et Stanisław Pawłowski. À l'intérieur, il y a un poêle en faïence sur lequel sont préparés des plats traditionnels de la région de Lublin et des meubles de maison originaux avec des lits, une armoire, des tapis, une table et des lustres. Dans la salle, qui est une chambre d'enfants, une exposition de photos a été réalisée consacrée à la ville et à ses anciens propriétaires. La ferme comprend également une ancienne étable à bétail et à chevaux avec un poulailler et une cuisine d'été. Tout est fait de parpaings et de briques rouges. Le plus grand bâtiment est une grange avec une cave pour les conserves et les légumes. Au milieu se trouve un puits composé de plus de 15 anneaux de béton. La ferme est située vers les sources de la rivière Kmiczynka, qui commence son cours le long de toute la partie ouest de Grzęda Sokalska. La ferme ethnographique de Wasylów organise régulièrement des événements tels que la récolte ou le pique-nique d'automne avec cueillette de champignons dans la forêt voisine. La ferme est ouverte à tous ceux qui veulent connaître notre tradition et vivre la paix rurale. La visite est possible du 1er avril au 30 septembre, du lundi au samedi de 11h00 à 18h00 le dimanche de 9h00 à 20h00. En cas de contact préalable, il est possible d'organiser des ateliers pour enfants et adolescents, montrant des métiers agricoles, la fabrication de farine et de pain, ainsi qu'une exposition de produits de forge.
- Stowarzyszenie Moje Nowosiółki I Poznaj Grzędę Sokalską jakiej nie znałeś
Witamy! Wybierz, o czym chcesz się dowiedzieć: Więcej informacji Więcej informacji
- Cerkiew unicka | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Niebieska http://polskiodkrywanie.pl/posadow/ Cerkiew unicka W 1787 roku dobra posadowskie nabyła Franciszka ze Stawskich Horochowa wraz z małżonkiem Stefanem. W miejscu wcześniejszej drewnianej cerkwi nowi właściciele wznieśli murowaną cerkiew unicką pod wezwaniem Narodzenia NMP ufundowaną w latach 1824-1826. Cerkiew w swym układzie architektonicznym ma charakter świątyni katolickiej. W 1928 roku w budynku cerkwi urządzono szkołę. W czasie II wojny światowej była jedynym ocalałym budynkiem Posadowa po spaleniu wsi przez Ukraińską Powstańczą Armię. O parafii unickiej w Posadowie dostępne informacje pochodzą z 1760 roku, z których dowiadujemy się, że istniała we wsi drewniana cerkiew parafialna p.w. Narodzenia NMP, należąca do dekanatu tyszowieckiego. W 1840 roku w skład unickiej parafii wchodziły: Posadów, Rzeplin i Łachowce. Główna brama wiodąca na teren cerkwi i cmentarza cerkiewnego usytuowana była od strony północnej, od strony pałacu, i ujęta dwoma dekoracyjnymi obeliskami zachowanymi do dnia dzisiejszego (na tyłach obecnego kościoła). Przypisy: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.VIII, Warszawa 1887, s. 841; J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 395.
- GALERIA | Moje Nowosiółki
NOS BELLES NOUVELLES CHAUSSETTES
- Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia K... | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Niebieska Kościół - kaplica na grobna rodziny Rastawieckich. Budowa obecnego kościoła w Nowosiółkach, dawnej kaplicy rodowej, dworskiej, rozpoczęła się po 1803 roku z fundacji Ludwika barona Rastawieckiego herbu Sas, który w tym samym roku kupił majątek w Nowosiółkach za wiano jakie otrzymała w związku ze ślubem w dniu 18 maja 1803 roku w Warszawie, jego żona Teresa Rastawiecka z Krajewskich herbu Trzaska. W związku z wychowaniem w wierze rzymskokatolickiej Ludwik Rastawiecki na zakupionym majątku, wzniósł kaplicę, która na przestrzeni dziejów sprawowała także funkcję cerkwi prawosławnej, a następnie kościoła rzymskokatolickiego. W wzniesionej przez Rastawieckiego kaplicy stworzono dwa boczne ołtarze, a naprzeciw ołtarza głównego utworzono chór organowy, który wspierał się na dwóch filarach. Budynek został wymurowany z cegły z prywatnej cegielni Rastawieckiego z sygnowanymi na każdej cegle inicjałami LR. Cała świątynia została otynkowana na zewnątrz, a dach pokryty blaszanymi płytami. Fundator idąc za ówczesnym trendem epoki zlecił wybudowanie świątyni w stylu barokowo-klasycystyczny z wnętrzem opierającym się na iluzji malarskiej, zwłaszcza na sklepieniach oraz na ścianach bocznych poprzez malowanie postaci między innymi świętych z widocznym za nimi cieniem. Od strony północnej powstało prezbiterium, które zostało zamknięte półkoliście z dwoma oknami na przeciwnych stronach, a poniżej powstały dwie czworoboczne zakrystie. Najprawdopodobniej wtedy liturgię w kaplicy sprawował kapłan z parafii z Rzeplina, w której granicach wtedy znajdowały się Nowosiółki. Kościół w Nowosiółkach przechodził wiele zmian, głównie związanych z remontem jaki dokonał Edward Rastawiecki, urządzając jednocześnie kryptę rodziny w podziemiach świątyni, ale także związanych z przemianowaniem kaplicy w 1875 roku w cerkiew prawosławną. Budynku świątyni nie oszczędziła także II wojna światowa, podczas której spalono środek kościoła, wraz z dachem i drewnianym sklepieniem. Rozgrabiono wszelkie ważne do kultu przedmioty w tym obrazy, naczynia liturgiczne etc. Kościół po zakończeniu wojny wymagał gruntownej naprawy i nakładu dużej pracy. Ludność powracająca do Nowosiółek po roku 1945 nie była w stanie poczynić nakładów pieniężnych pozwalających pokryć dach i naprawić wnętrze. Podczas wizyty duszpasterskiej w sąsiedniej parafii w Dołhobyczowie, biskup lubelski Stefan Wyszyński, zatrzymując się w Nowosiółkach, poprosił o pokrycie dachu trzciną i innymi roślinami rosnącymi nad stawem obok kościoła. Świątynie pokryto dachem w roku 1948 kiedy to także w miarę możliwości odrestaurowano wnętrze oraz wstawiono okna. W latach późniejszych dokonywano innych remontów oraz renowacji polichromii oraz obrazów, które sprowadzono do Nowosiółek z innych miejsc. W latach siedemdziesiątych wyremontowano dzwonnice, której dach został spalony w czasie II wojny światowej. Elewacja zewnętrzna nawy jest rozczłonkowana pilastrami parzystymi, a przy narożach pojedynczymi, które podtrzymują uproszczone belkowanie. Podobne belkowanie wieńczy gładkie ściany prezbiterium i zakrystii. Elewacja frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Całość frontu zostało uformowane podczas remontu jakiego dokonał Edward baron Rastawiecki po roku 1833, kiedy to zlikwidowano wieże. Na osi elewacji frontowej znajduje się płytki boniowany ryzalit przechodzący w strefie szczytu w występ z wnęką ujętą arkadą. Okna znajdujące się w nawie są zamknięte łukiem odcinkowym, a w prezbiterium i zakrystiach półkolistym. Wewnątrz kościoła ściany nawy rozczłonkowane są filarami przyściennymi z jońskimi pilastrami. Pomiędzy nimi znajdują się półkoliście zamknięte wnęki z oknami w górze. Wielokolorowe linie tęczy przechodzą łukiem po sklepieniu, które zostało utworzone z drewna i pokryte warstwami trzciny oraz tynku. Chór muzyczny wsparty jest na trzech półkolistych arkadach filarowych z jońskimi pilastrami i klasycystycznym belkowaniem. Płaszczyzny ponad arkadami pokrywa klasycystyczna, stiukowa dekoracja. Korpus nakryty jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zaś pozostałe pomieszczenia stropami. Na podłodze kościoła zostały ułożone płytki marmurowe czarne i białe w szachownicę. Pokrywająca wnętrze polichromia ma charakter późnobarokowy, tworzy ją iluzjonistycznie malowane ołtarze. W ołtarzu głównym po bokach malowane postacie św. św. Piotra i Pawła na kolumnowych postumentach. W centrum umiejscowiony jest obraz Chrystusa na krzyżu z osiemnastego wieku. Dwa ołtarze boczne przy tęczy tworzą iluzjonistyczne, kanelowane pilastry w zakończeniach aniołki trzymające atrybuty Chrystusa i Marii. W ołtarzach znajdują się także stiukowe elementy klasycystyczne między innymi obramowania obrazu Przemienienia Pańskiego i NMP Niepokalanie Poczętej. Do czasów obecnych nie zachowały się oryginalne obrazy, które były umiejscowione w obramowaniach, gdyż obrazy w bocznych ołtarzach namalowano w roku 1954, a obraz Chrystusa na krzyżu prawdopodobnie przywieziono z innej świątyni. Przypisy: ● J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 351; ● Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886, t. VII, s. 278; ● A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, Muzealnictwo 1984, s. 116-126.
- Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia K... | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Niebieska Kościół - kaplica na grobna rodziny Rastawieckich. Budowa obecnego kościoła w Nowosiółkach, dawnej kaplicy rodowej, dworskiej, rozpoczęła się po 1803 roku z fundacji Ludwika barona Rastawieckiego herbu Sas, który w tym samym roku kupił majątek w Nowosiółkach za wiano jakie otrzymała w związku ze ślubem w dniu 18 maja 1803 roku w Warszawie, jego żona Teresa Rastawiecka z Krajewskich herbu Trzaska. W związku z wychowaniem w wierze rzymskokatolickiej Ludwik Rastawiecki na zakupionym majątku, wzniósł kaplicę, która na przestrzeni dziejów sprawowała także funkcję cerkwi prawosławnej, a następnie kościoła rzymskokatolickiego. W wzniesionej przez Rastawieckiego kaplicy stworzono dwa boczne ołtarze, a naprzeciw ołtarza głównego utworzono chór organowy, który wspierał się na dwóch filarach. Budynek został wymurowany z cegły z prywatnej cegielni Rastawieckiego z sygnowanymi na każdej cegle inicjałami LR. Cała świątynia została otynkowana na zewnątrz, a dach pokryty blaszanymi płytami. Fundator idąc za ówczesnym trendem epoki zlecił wybudowanie świątyni w stylu barokowo-klasycystyczny z wnętrzem opierającym się na iluzji malarskiej, zwłaszcza na sklepieniach oraz na ścianach bocznych poprzez malowanie postaci między innymi świętych z widocznym za nimi cieniem. Od strony północnej powstało prezbiterium, które zostało zamknięte półkoliście z dwoma oknami na przeciwnych stronach, a poniżej powstały dwie czworoboczne zakrystie. Najprawdopodobniej wtedy liturgię w kaplicy sprawował kapłan z parafii z Rzeplina, w której granicach wtedy znajdowały się Nowosiółki. Kościół w Nowosiółkach przechodził wiele zmian, głównie związanych z remontem jaki dokonał Edward Rastawiecki, urządzając jednocześnie kryptę rodziny w podziemiach świątyni, ale także związanych z przemianowaniem kaplicy w 1875 roku w cerkiew prawosławną. Budynku świątyni nie oszczędziła także II wojna światowa, podczas której spalono środek kościoła, wraz z dachem i drewnianym sklepieniem. Rozgrabiono wszelkie ważne do kultu przedmioty w tym obrazy, naczynia liturgiczne etc. Kościół po zakończeniu wojny wymagał gruntownej naprawy i nakładu dużej pracy. Ludność powracająca do Nowosiółek po roku 1945 nie była w stanie poczynić nakładów pieniężnych pozwalających pokryć dach i naprawić wnętrze. Podczas wizyty duszpasterskiej w sąsiedniej parafii w Dołhobyczowie, biskup lubelski Stefan Wyszyński, zatrzymując się w Nowosiółkach, poprosił o pokrycie dachu trzciną i innymi roślinami rosnącymi nad stawem obok kościoła. Świątynie pokryto dachem w roku 1948 kiedy to także w miarę możliwości odrestaurowano wnętrze oraz wstawiono okna. W latach późniejszych dokonywano innych remontów oraz renowacji polichromii oraz obrazów, które sprowadzono do Nowosiółek z innych miejsc. W latach siedemdziesiątych wyremontowano dzwonnice, której dach został spalony w czasie II wojny światowej. Elewacja zewnętrzna nawy jest rozczłonkowana pilastrami parzystymi, a przy narożach pojedynczymi, które podtrzymują uproszczone belkowanie. Podobne belkowanie wieńczy gładkie ściany prezbiterium i zakrystii. Elewacja frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Całość frontu zostało uformowane podczas remontu jakiego dokonał Edward baron Rastawiecki po roku 1833, kiedy to zlikwidowano wieże. Na osi elewacji frontowej znajduje się płytki boniowany ryzalit przechodzący w strefie szczytu w występ z wnęką ujętą arkadą. Okna znajdujące się w nawie są zamknięte łukiem odcinkowym, a w prezbiterium i zakrystiach półkolistym. Wewnątrz kościoła ściany nawy rozczłonkowane są filarami przyściennymi z jońskimi pilastrami. Pomiędzy nimi znajdują się półkoliście zamknięte wnęki z oknami w górze. Wielokolorowe linie tęczy przechodzą łukiem po sklepieniu, które zostało utworzone z drewna i pokryte warstwami trzciny oraz tynku. Chór muzyczny wsparty jest na trzech półkolistych arkadach filarowych z jońskimi pilastrami i klasycystycznym belkowaniem. Płaszczyzny ponad arkadami pokrywa klasycystyczna, stiukowa dekoracja. Korpus nakryty jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zaś pozostałe pomieszczenia stropami. Na podłodze kościoła zostały ułożone płytki marmurowe czarne i białe w szachownicę. Pokrywająca wnętrze polichromia ma charakter późnobarokowy, tworzy ją iluzjonistycznie malowane ołtarze. W ołtarzu głównym po bokach malowane postacie św. św. Piotra i Pawła na kolumnowych postumentach. W centrum umiejscowiony jest obraz Chrystusa na krzyżu z osiemnastego wieku. Dwa ołtarze boczne przy tęczy tworzą iluzjonistyczne, kanelowane pilastry w zakończeniach aniołki trzymające atrybuty Chrystusa i Marii. W ołtarzach znajdują się także stiukowe elementy klasycystyczne między innymi obramowania obrazu Przemienienia Pańskiego i NMP Niepokalanie Poczętej. Do czasów obecnych nie zachowały się oryginalne obrazy, które były umiejscowione w obramowaniach, gdyż obrazy w bocznych ołtarzach namalowano w roku 1954, a obraz Chrystusa na krzyżu prawdopodobnie przywieziono z innej świątyni. Przypisy: ● J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 351; ● Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886, t. VII, s. 278; ● A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, Muzealnictwo 1984, s. 116-126.
- Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia K... | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Niebieska Kościół - kaplica na grobna rodziny Rastawieckich. Budowa obecnego kościoła w Nowosiółkach, dawnej kaplicy rodowej, dworskiej, rozpoczęła się po 1803 roku z fundacji Ludwika barona Rastawieckiego herbu Sas, który w tym samym roku kupił majątek w Nowosiółkach za wiano jakie otrzymała w związku ze ślubem w dniu 18 maja 1803 roku w Warszawie, jego żona Teresa Rastawiecka z Krajewskich herbu Trzaska. W związku z wychowaniem w wierze rzymskokatolickiej Ludwik Rastawiecki na zakupionym majątku, wzniósł kaplicę, która na przestrzeni dziejów sprawowała także funkcję cerkwi prawosławnej, a następnie kościoła rzymskokatolickiego. W wzniesionej przez Rastawieckiego kaplicy stworzono dwa boczne ołtarze, a naprzeciw ołtarza głównego utworzono chór organowy, który wspierał się na dwóch filarach. Budynek został wymurowany z cegły z prywatnej cegielni Rastawieckiego z sygnowanymi na każdej cegle inicjałami LR. Cała świątynia została otynkowana na zewnątrz, a dach pokryty blaszanymi płytami. Fundator idąc za ówczesnym trendem epoki zlecił wybudowanie świątyni w stylu barokowo-klasycystyczny z wnętrzem opierającym się na iluzji malarskiej, zwłaszcza na sklepieniach oraz na ścianach bocznych poprzez malowanie postaci między innymi świętych z widocznym za nimi cieniem. Od strony północnej powstało prezbiterium, które zostało zamknięte półkoliście z dwoma oknami na przeciwnych stronach, a poniżej powstały dwie czworoboczne zakrystie. Najprawdopodobniej wtedy liturgię w kaplicy sprawował kapłan z parafii z Rzeplina, w której granicach wtedy znajdowały się Nowosiółki. Kościół w Nowosiółkach przechodził wiele zmian, głównie związanych z remontem jaki dokonał Edward Rastawiecki, urządzając jednocześnie kryptę rodziny w podziemiach świątyni, ale także związanych z przemianowaniem kaplicy w 1875 roku w cerkiew prawosławną. Budynku świątyni nie oszczędziła także II wojna światowa, podczas której spalono środek kościoła, wraz z dachem i drewnianym sklepieniem. Rozgrabiono wszelkie ważne do kultu przedmioty w tym obrazy, naczynia liturgiczne etc. Kościół po zakończeniu wojny wymagał gruntownej naprawy i nakładu dużej pracy. Ludność powracająca do Nowosiółek po roku 1945 nie była w stanie poczynić nakładów pieniężnych pozwalających pokryć dach i naprawić wnętrze. Podczas wizyty duszpasterskiej w sąsiedniej parafii w Dołhobyczowie, biskup lubelski Stefan Wyszyński, zatrzymując się w Nowosiółkach, poprosił o pokrycie dachu trzciną i innymi roślinami rosnącymi nad stawem obok kościoła. Świątynie pokryto dachem w roku 1948 kiedy to także w miarę możliwości odrestaurowano wnętrze oraz wstawiono okna. W latach późniejszych dokonywano innych remontów oraz renowacji polichromii oraz obrazów, które sprowadzono do Nowosiółek z innych miejsc. W latach siedemdziesiątych wyremontowano dzwonnice, której dach został spalony w czasie II wojny światowej. Elewacja zewnętrzna nawy jest rozczłonkowana pilastrami parzystymi, a przy narożach pojedynczymi, które podtrzymują uproszczone belkowanie. Podobne belkowanie wieńczy gładkie ściany prezbiterium i zakrystii. Elewacja frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Całość frontu zostało uformowane podczas remontu jakiego dokonał Edward baron Rastawiecki po roku 1833, kiedy to zlikwidowano wieże. Na osi elewacji frontowej znajduje się płytki boniowany ryzalit przechodzący w strefie szczytu w występ z wnęką ujętą arkadą. Okna znajdujące się w nawie są zamknięte łukiem odcinkowym, a w prezbiterium i zakrystiach półkolistym. Wewnątrz kościoła ściany nawy rozczłonkowane są filarami przyściennymi z jońskimi pilastrami. Pomiędzy nimi znajdują się półkoliście zamknięte wnęki z oknami w górze. Wielokolorowe linie tęczy przechodzą łukiem po sklepieniu, które zostało utworzone z drewna i pokryte warstwami trzciny oraz tynku. Chór muzyczny wsparty jest na trzech półkolistych arkadach filarowych z jońskimi pilastrami i klasycystycznym belkowaniem. Płaszczyzny ponad arkadami pokrywa klasycystyczna, stiukowa dekoracja. Korpus nakryty jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zaś pozostałe pomieszczenia stropami. Na podłodze kościoła zostały ułożone płytki marmurowe czarne i białe w szachownicę. Pokrywająca wnętrze polichromia ma charakter późnobarokowy, tworzy ją iluzjonistycznie malowane ołtarze. W ołtarzu głównym po bokach malowane postacie św. św. Piotra i Pawła na kolumnowych postumentach. W centrum umiejscowiony jest obraz Chrystusa na krzyżu z osiemnastego wieku. Dwa ołtarze boczne przy tęczy tworzą iluzjonistyczne, kanelowane pilastry w zakończeniach aniołki trzymające atrybuty Chrystusa i Marii. W ołtarzach znajdują się także stiukowe elementy klasycystyczne między innymi obramowania obrazu Przemienienia Pańskiego i NMP Niepokalanie Poczętej. Do czasów obecnych nie zachowały się oryginalne obrazy, które były umiejscowione w obramowaniach, gdyż obrazy w bocznych ołtarzach namalowano w roku 1954, a obraz Chrystusa na krzyżu prawdopodobnie przywieziono z innej świątyni. Przypisy: ● J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 351; ● Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886, t. VII, s. 278; ● A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, Muzealnictwo 1984, s. 116-126.
- Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia K... | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Niebieska Kościół - kaplica na grobna rodziny Rastawieckich. Budowa obecnego kościoła w Nowosiółkach, dawnej kaplicy rodowej, dworskiej, rozpoczęła się po 1803 roku z fundacji Ludwika barona Rastawieckiego herbu Sas, który w tym samym roku kupił majątek w Nowosiółkach za wiano jakie otrzymała w związku ze ślubem w dniu 18 maja 1803 roku w Warszawie, jego żona Teresa Rastawiecka z Krajewskich herbu Trzaska. W związku z wychowaniem w wierze rzymskokatolickiej Ludwik Rastawiecki na zakupionym majątku, wzniósł kaplicę, która na przestrzeni dziejów sprawowała także funkcję cerkwi prawosławnej, a następnie kościoła rzymskokatolickiego. W wzniesionej przez Rastawieckiego kaplicy stworzono dwa boczne ołtarze, a naprzeciw ołtarza głównego utworzono chór organowy, który wspierał się na dwóch filarach. Budynek został wymurowany z cegły z prywatnej cegielni Rastawieckiego z sygnowanymi na każdej cegle inicjałami LR. Cała świątynia została otynkowana na zewnątrz, a dach pokryty blaszanymi płytami. Fundator idąc za ówczesnym trendem epoki zlecił wybudowanie świątyni w stylu barokowo-klasycystyczny z wnętrzem opierającym się na iluzji malarskiej, zwłaszcza na sklepieniach oraz na ścianach bocznych poprzez malowanie postaci między innymi świętych z widocznym za nimi cieniem. Od strony północnej powstało prezbiterium, które zostało zamknięte półkoliście z dwoma oknami na przeciwnych stronach, a poniżej powstały dwie czworoboczne zakrystie. Najprawdopodobniej wtedy liturgię w kaplicy sprawował kapłan z parafii z Rzeplina, w której granicach wtedy znajdowały się Nowosiółki. Kościół w Nowosiółkach przechodził wiele zmian, głównie związanych z remontem jaki dokonał Edward Rastawiecki, urządzając jednocześnie kryptę rodziny w podziemiach świątyni, ale także związanych z przemianowaniem kaplicy w 1875 roku w cerkiew prawosławną. Budynku świątyni nie oszczędziła także II wojna światowa, podczas której spalono środek kościoła, wraz z dachem i drewnianym sklepieniem. Rozgrabiono wszelkie ważne do kultu przedmioty w tym obrazy, naczynia liturgiczne etc. Kościół po zakończeniu wojny wymagał gruntownej naprawy i nakładu dużej pracy. Ludność powracająca do Nowosiółek po roku 1945 nie była w stanie poczynić nakładów pieniężnych pozwalających pokryć dach i naprawić wnętrze. Podczas wizyty duszpasterskiej w sąsiedniej parafii w Dołhobyczowie, biskup lubelski Stefan Wyszyński, zatrzymując się w Nowosiółkach, poprosił o pokrycie dachu trzciną i innymi roślinami rosnącymi nad stawem obok kościoła. Świątynie pokryto dachem w roku 1948 kiedy to także w miarę możliwości odrestaurowano wnętrze oraz wstawiono okna. W latach późniejszych dokonywano innych remontów oraz renowacji polichromii oraz obrazów, które sprowadzono do Nowosiółek z innych miejsc. W latach siedemdziesiątych wyremontowano dzwonnice, której dach został spalony w czasie II wojny światowej. Elewacja zewnętrzna nawy jest rozczłonkowana pilastrami parzystymi, a przy narożach pojedynczymi, które podtrzymują uproszczone belkowanie. Podobne belkowanie wieńczy gładkie ściany prezbiterium i zakrystii. Elewacja frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Całość frontu zostało uformowane podczas remontu jakiego dokonał Edward baron Rastawiecki po roku 1833, kiedy to zlikwidowano wieże. Na osi elewacji frontowej znajduje się płytki boniowany ryzalit przechodzący w strefie szczytu w występ z wnęką ujętą arkadą. Okna znajdujące się w nawie są zamknięte łukiem odcinkowym, a w prezbiterium i zakrystiach półkolistym. Wewnątrz kościoła ściany nawy rozczłonkowane są filarami przyściennymi z jońskimi pilastrami. Pomiędzy nimi znajdują się półkoliście zamknięte wnęki z oknami w górze. Wielokolorowe linie tęczy przechodzą łukiem po sklepieniu, które zostało utworzone z drewna i pokryte warstwami trzciny oraz tynku. Chór muzyczny wsparty jest na trzech półkolistych arkadach filarowych z jońskimi pilastrami i klasycystycznym belkowaniem. Płaszczyzny ponad arkadami pokrywa klasycystyczna, stiukowa dekoracja. Korpus nakryty jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zaś pozostałe pomieszczenia stropami. Na podłodze kościoła zostały ułożone płytki marmurowe czarne i białe w szachownicę. Pokrywająca wnętrze polichromia ma charakter późnobarokowy, tworzy ją iluzjonistycznie malowane ołtarze. W ołtarzu głównym po bokach malowane postacie św. św. Piotra i Pawła na kolumnowych postumentach. W centrum umiejscowiony jest obraz Chrystusa na krzyżu z osiemnastego wieku. Dwa ołtarze boczne przy tęczy tworzą iluzjonistyczne, kanelowane pilastry w zakończeniach aniołki trzymające atrybuty Chrystusa i Marii. W ołtarzach znajdują się także stiukowe elementy klasycystyczne między innymi obramowania obrazu Przemienienia Pańskiego i NMP Niepokalanie Poczętej. Do czasów obecnych nie zachowały się oryginalne obrazy, które były umiejscowione w obramowaniach, gdyż obrazy w bocznych ołtarzach namalowano w roku 1954, a obraz Chrystusa na krzyżu prawdopodobnie przywieziono z innej świątyni. Przypisy: ● J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 351; ● Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886, t. VII, s. 278; ● A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, Muzealnictwo 1984, s. 116-126.
- Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia K... | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Niebieska Kościół - kaplica na grobna rodziny Rastawieckich. Budowa obecnego kościoła w Nowosiółkach, dawnej kaplicy rodowej, dworskiej, rozpoczęła się po 1803 roku z fundacji Ludwika barona Rastawieckiego herbu Sas, który w tym samym roku kupił majątek w Nowosiółkach za wiano jakie otrzymała w związku ze ślubem w dniu 18 maja 1803 roku w Warszawie, jego żona Teresa Rastawiecka z Krajewskich herbu Trzaska. W związku z wychowaniem w wierze rzymskokatolickiej Ludwik Rastawiecki na zakupionym majątku, wzniósł kaplicę, która na przestrzeni dziejów sprawowała także funkcję cerkwi prawosławnej, a następnie kościoła rzymskokatolickiego. W wzniesionej przez Rastawieckiego kaplicy stworzono dwa boczne ołtarze, a naprzeciw ołtarza głównego utworzono chór organowy, który wspierał się na dwóch filarach. Budynek został wymurowany z cegły z prywatnej cegielni Rastawieckiego z sygnowanymi na każdej cegle inicjałami LR. Cała świątynia została otynkowana na zewnątrz, a dach pokryty blaszanymi płytami. Fundator idąc za ówczesnym trendem epoki zlecił wybudowanie świątyni w stylu barokowo-klasycystyczny z wnętrzem opierającym się na iluzji malarskiej, zwłaszcza na sklepieniach oraz na ścianach bocznych poprzez malowanie postaci między innymi świętych z widocznym za nimi cieniem. Od strony północnej powstało prezbiterium, które zostało zamknięte półkoliście z dwoma oknami na przeciwnych stronach, a poniżej powstały dwie czworoboczne zakrystie. Najprawdopodobniej wtedy liturgię w kaplicy sprawował kapłan z parafii z Rzeplina, w której granicach wtedy znajdowały się Nowosiółki. Kościół w Nowosiółkach przechodził wiele zmian, głównie związanych z remontem jaki dokonał Edward Rastawiecki, urządzając jednocześnie kryptę rodziny w podziemiach świątyni, ale także związanych z przemianowaniem kaplicy w 1875 roku w cerkiew prawosławną. Budynku świątyni nie oszczędziła także II wojna światowa, podczas której spalono środek kościoła, wraz z dachem i drewnianym sklepieniem. Rozgrabiono wszelkie ważne do kultu przedmioty w tym obrazy, naczynia liturgiczne etc. Kościół po zakończeniu wojny wymagał gruntownej naprawy i nakładu dużej pracy. Ludność powracająca do Nowosiółek po roku 1945 nie była w stanie poczynić nakładów pieniężnych pozwalających pokryć dach i naprawić wnętrze. Podczas wizyty duszpasterskiej w sąsiedniej parafii w Dołhobyczowie, biskup lubelski Stefan Wyszyński, zatrzymując się w Nowosiółkach, poprosił o pokrycie dachu trzciną i innymi roślinami rosnącymi nad stawem obok kościoła. Świątynie pokryto dachem w roku 1948 kiedy to także w miarę możliwości odrestaurowano wnętrze oraz wstawiono okna. W latach późniejszych dokonywano innych remontów oraz renowacji polichromii oraz obrazów, które sprowadzono do Nowosiółek z innych miejsc. W latach siedemdziesiątych wyremontowano dzwonnice, której dach został spalony w czasie II wojny światowej. Elewacja zewnętrzna nawy jest rozczłonkowana pilastrami parzystymi, a przy narożach pojedynczymi, które podtrzymują uproszczone belkowanie. Podobne belkowanie wieńczy gładkie ściany prezbiterium i zakrystii. Elewacja frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Całość frontu zostało uformowane podczas remontu jakiego dokonał Edward baron Rastawiecki po roku 1833, kiedy to zlikwidowano wieże. Na osi elewacji frontowej znajduje się płytki boniowany ryzalit przechodzący w strefie szczytu w występ z wnęką ujętą arkadą. Okna znajdujące się w nawie są zamknięte łukiem odcinkowym, a w prezbiterium i zakrystiach półkolistym. Wewnątrz kościoła ściany nawy rozczłonkowane są filarami przyściennymi z jońskimi pilastrami. Pomiędzy nimi znajdują się półkoliście zamknięte wnęki z oknami w górze. Wielokolorowe linie tęczy przechodzą łukiem po sklepieniu, które zostało utworzone z drewna i pokryte warstwami trzciny oraz tynku. Chór muzyczny wsparty jest na trzech półkolistych arkadach filarowych z jońskimi pilastrami i klasycystycznym belkowaniem. Płaszczyzny ponad arkadami pokrywa klasycystyczna, stiukowa dekoracja. Korpus nakryty jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zaś pozostałe pomieszczenia stropami. Na podłodze kościoła zostały ułożone płytki marmurowe czarne i białe w szachownicę. Pokrywająca wnętrze polichromia ma charakter późnobarokowy, tworzy ją iluzjonistycznie malowane ołtarze. W ołtarzu głównym po bokach malowane postacie św. św. Piotra i Pawła na kolumnowych postumentach. W centrum umiejscowiony jest obraz Chrystusa na krzyżu z osiemnastego wieku. Dwa ołtarze boczne przy tęczy tworzą iluzjonistyczne, kanelowane pilastry w zakończeniach aniołki trzymające atrybuty Chrystusa i Marii. W ołtarzach znajdują się także stiukowe elementy klasycystyczne między innymi obramowania obrazu Przemienienia Pańskiego i NMP Niepokalanie Poczętej. Do czasów obecnych nie zachowały się oryginalne obrazy, które były umiejscowione w obramowaniach, gdyż obrazy w bocznych ołtarzach namalowano w roku 1954, a obraz Chrystusa na krzyżu prawdopodobnie przywieziono z innej świątyni. Przypisy: ● J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 351; ● Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886, t. VII, s. 278; ● A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, Muzealnictwo 1984, s. 116-126.
- Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia Kopia K... | Moje Nowosiółki
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW Trasa Niebieska Kościół - kaplica na grobna rodziny Rastawieckich. Budowa obecnego kościoła w Nowosiółkach, dawnej kaplicy rodowej, dworskiej, rozpoczęła się po 1803 roku z fundacji Ludwika barona Rastawieckiego herbu Sas, który w tym samym roku kupił majątek w Nowosiółkach za wiano jakie otrzymała w związku ze ślubem w dniu 18 maja 1803 roku w Warszawie, jego żona Teresa Rastawiecka z Krajewskich herbu Trzaska. W związku z wychowaniem w wierze rzymskokatolickiej Ludwik Rastawiecki na zakupionym majątku, wzniósł kaplicę, która na przestrzeni dziejów sprawowała także funkcję cerkwi prawosławnej, a następnie kościoła rzymskokatolickiego. W wzniesionej przez Rastawieckiego kaplicy stworzono dwa boczne ołtarze, a naprzeciw ołtarza głównego utworzono chór organowy, który wspierał się na dwóch filarach. Budynek został wymurowany z cegły z prywatnej cegielni Rastawieckiego z sygnowanymi na każdej cegle inicjałami LR. Cała świątynia została otynkowana na zewnątrz, a dach pokryty blaszanymi płytami. Fundator idąc za ówczesnym trendem epoki zlecił wybudowanie świątyni w stylu barokowo-klasycystyczny z wnętrzem opierającym się na iluzji malarskiej, zwłaszcza na sklepieniach oraz na ścianach bocznych poprzez malowanie postaci między innymi świętych z widocznym za nimi cieniem. Od strony północnej powstało prezbiterium, które zostało zamknięte półkoliście z dwoma oknami na przeciwnych stronach, a poniżej powstały dwie czworoboczne zakrystie. Najprawdopodobniej wtedy liturgię w kaplicy sprawował kapłan z parafii z Rzeplina, w której granicach wtedy znajdowały się Nowosiółki. Kościół w Nowosiółkach przechodził wiele zmian, głównie związanych z remontem jaki dokonał Edward Rastawiecki, urządzając jednocześnie kryptę rodziny w podziemiach świątyni, ale także związanych z przemianowaniem kaplicy w 1875 roku w cerkiew prawosławną. Budynku świątyni nie oszczędziła także II wojna światowa, podczas której spalono środek kościoła, wraz z dachem i drewnianym sklepieniem. Rozgrabiono wszelkie ważne do kultu przedmioty w tym obrazy, naczynia liturgiczne etc. Kościół po zakończeniu wojny wymagał gruntownej naprawy i nakładu dużej pracy. Ludność powracająca do Nowosiółek po roku 1945 nie była w stanie poczynić nakładów pieniężnych pozwalających pokryć dach i naprawić wnętrze. Podczas wizyty duszpasterskiej w sąsiedniej parafii w Dołhobyczowie, biskup lubelski Stefan Wyszyński, zatrzymując się w Nowosiółkach, poprosił o pokrycie dachu trzciną i innymi roślinami rosnącymi nad stawem obok kościoła. Świątynie pokryto dachem w roku 1948 kiedy to także w miarę możliwości odrestaurowano wnętrze oraz wstawiono okna. W latach późniejszych dokonywano innych remontów oraz renowacji polichromii oraz obrazów, które sprowadzono do Nowosiółek z innych miejsc. W latach siedemdziesiątych wyremontowano dzwonnice, której dach został spalony w czasie II wojny światowej. Elewacja zewnętrzna nawy jest rozczłonkowana pilastrami parzystymi, a przy narożach pojedynczymi, które podtrzymują uproszczone belkowanie. Podobne belkowanie wieńczy gładkie ściany prezbiterium i zakrystii. Elewacja frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Całość frontu zostało uformowane podczas remontu jakiego dokonał Edward baron Rastawiecki po roku 1833, kiedy to zlikwidowano wieże. Na osi elewacji frontowej znajduje się płytki boniowany ryzalit przechodzący w strefie szczytu w występ z wnęką ujętą arkadą. Okna znajdujące się w nawie są zamknięte łukiem odcinkowym, a w prezbiterium i zakrystiach półkolistym. Wewnątrz kościoła ściany nawy rozczłonkowane są filarami przyściennymi z jońskimi pilastrami. Pomiędzy nimi znajdują się półkoliście zamknięte wnęki z oknami w górze. Wielokolorowe linie tęczy przechodzą łukiem po sklepieniu, które zostało utworzone z drewna i pokryte warstwami trzciny oraz tynku. Chór muzyczny wsparty jest na trzech półkolistych arkadach filarowych z jońskimi pilastrami i klasycystycznym belkowaniem. Płaszczyzny ponad arkadami pokrywa klasycystyczna, stiukowa dekoracja. Korpus nakryty jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zaś pozostałe pomieszczenia stropami. Na podłodze kościoła zostały ułożone płytki marmurowe czarne i białe w szachownicę. Pokrywająca wnętrze polichromia ma charakter późnobarokowy, tworzy ją iluzjonistycznie malowane ołtarze. W ołtarzu głównym po bokach malowane postacie św. św. Piotra i Pawła na kolumnowych postumentach. W centrum umiejscowiony jest obraz Chrystusa na krzyżu z osiemnastego wieku. Dwa ołtarze boczne przy tęczy tworzą iluzjonistyczne, kanelowane pilastry w zakończeniach aniołki trzymające atrybuty Chrystusa i Marii. W ołtarzach znajdują się także stiukowe elementy klasycystyczne między innymi obramowania obrazu Przemienienia Pańskiego i NMP Niepokalanie Poczętej. Do czasów obecnych nie zachowały się oryginalne obrazy, które były umiejscowione w obramowaniach, gdyż obrazy w bocznych ołtarzach namalowano w roku 1954, a obraz Chrystusa na krzyżu prawdopodobnie przywieziono z innej świątyni. Przypisy: ● J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 351; ● Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886, t. VII, s. 278; ● A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, Muzealnictwo 1984, s. 116-126.