SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW
Trasa Niebieska

Dwór i ogrody Stawskich w Posadowie.
Dwór wzniesiony w II połowie XVIII wieku. Dobra Posadów rodzina Stawskich przejmuje w 1759 roku jako wiano wniesione przez Mariannę, córkę Jana i Barbary Żelskich, ówczesnych właścicieli wsi Ignacemu Eliaszowi Stawskiemu. Nowy właściciel rozpoczął przebudowę istniejącego już dworu na okazałą rezydencję barokową.
Dostępne źródła nazywają rezydencję pałacem. Został usytuowany na sztucznym tarasie w pobliżu dawnego dworu renesansowego teściów. Przed pałacem znajdował się dziedziniec główny z wachlarzowatym podjazdem, pod którym było wejście do piwnic. Oficyny ulokowane od wschodu i zachodu. Zamykały dziedziniec od wschodu i zachodu.
Wejście do pałacu prowadziło do obszernej prostokątnej, reprezentacyjnej sieni oświetlonej dwoma oknami. Przykryto ją sklepieniem kolebkowym z lunetami i ozdobiono dekoracją. W części południowej pałacu znajdował się dziedziniec ogrodowy, który mieszkańcy mogli podziwiać z dużego okrągłego salonu ze stożkowatym dachem. Budynek był dwutraktowy i dzielił się na część reprezentacyjną: sień i salon, oraz pomieszczenia mieszkalne.
Ogród pałacowy był poprzecznie podzielony na kwatery alejami. Przedłużeniem tych alei od strony wschodniej były groble między stawami. Ogród i park zdobiły trzy aleje. Dwie boczne i środkowa zwana główną. Pomiędzy stawami a zachodnią aleją, pełniącą funkcję drogi dojazdowej do cerkwi, znajdowały się prawdopodobnie ogrody warzywne.
Właściciele dworu. W 1787 roku dobra posadowskie nabyła od swojego brata Józefa Franciszka ze Stawskich Horochowa wraz z małżonkiem Stefanem. W roku 1833 na mocy zapisu testamentowego Posadów odziedziczyła po bezdzietnych Horochach Marta Helena z Krzywobłockich Zamojska Skrzyńska. W roku 1867 Skrzyńska sprzedała Posadów Stanisławowi i Józefie Teodorze z Zaklikowskich Skrzyńskim.
W 1882 roku dobra Posadów nabył Antoni Makomaski. Po nim odziedziczył je w 1899 roku syn Władysław, który mieszkał w Krakowie. Pod nieobecność właściciela dobrami zarządzali administratorzy. Od około 1920 roku przez cały okres międzywojenny zarządzał nim Kazimierz Śmiałowski, który wraz z rodziną mieszkał we dworze.
Przypisy:
-
AP w Zamościu, Akta hipoteki z terenu powiatu tomaszowskiego, nr 58, Księga hipoteczna dóbr Posadów,
-
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.VIII, Warszawa 1887, s. 841;
-
J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 395.