Poznaj Grzędę
SZLAKIEM NASZYCH PRZODKÓW
Trasa Zielona
Dwór i folwark Ludwika barona Rastawieckiego.
Nieistniejący do dnia dzisiejszego dwór został wybudowany w 1803 roku przez Ludwika barona Rastawieckiego.
Dwór o klasycystycznych cechach stylowych, założony był na planie wydłużonego prostokąta z prostokątnym gankiem od strony wschodniej. Wzniesiony w konstrukcji murowanej był budynkiem parterowy z mieszkalnym poddaszem. Nakryty dachem naczółkowym przykrytym zapewne papą.
Dziedzic Nowosiółek, Ludwik Rastawiecki urodził się w 1772 roku i był synem Andrzeja Rastawieckiego, który otrzymał w 1781 r. od cesarza Józefa II dziedziczny tytuł barona w Galicji. Ludwik w 1791 r. ukończył filozofię i prawo na Uniwersytecie Lwowskim, był paziem Stanisława Augusta (miał przy boku Jego czynić kompaniyą), później marszałkiem sejmiku tomaszowskiego, posłem na Sejm, aktywnym masonem — w 1812 r. mistrzem w świątyni Izis, w 1817 r. afiliowanym do loży Kazimierza Wielkiego. Ludwik był zarazem vice-prezesem zarządu powiatu zamojskiego, od 1831 był posłem na sejm oraz kasztelanem Królestwa Polskiego, od roku 1841 pełnił funkcję sędziego pokoju w powiecie tomaszowskiego. W związku z licznymi zasługami w roku 1850 otrzymał tytuł barona w Królestwie oraz był deputowanym konfederacji generalnej obu narodów do Fryderyka Augusta Saskiego i księcia warszawskiego.
Nieopodal kościoła znajdował się folwark, który przez lata stanowił majątek rodzin Rostworowskich oraz Trębińskich. W okresie kiedy właścicielem majątku był Ludwik Rastawiecki, folwark przeszedł gruntowny remont. Po śmierci barona Ludwika jego syn Edward Rastawiecki sprzedał cały folwark Mieczysławowi Epstein. W późniejszym czasie folwark należał do Czesława Świeżawskiego. Ostatecznie całość folwarku wraz z dworem została spalona przez oddziały UPA w 1944 roku.
Przypisy:
● J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003, s. 351;
● Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886, t. VII, s. 278;
● A. Ryszkiewicz, Zasługi Edwarda Rastawieckiego jako kolekcjonera i mecenasa, Muzealnictwo 1984, s. 116-126.